Związek Armatorów Polskich powstał 25 maja 1929 roku w Gdyni. Inicjatorem i pierwszym prezesem związku był Julian Rummel, ówczesny dyrektor powstałego w 1926 r. przedsiębiorstwa żeglugowego „Żegluga Polska S.A.”.
Cel
Celem powołania ZAP, od początku swojej działalności, skupiającego najważniejszych polskich armatorów, była ochrona interesów członków związku przed nieuczciwą konkurencją, rozwiązywanie najważniejszych problemów bieżącej działalności, wzmocnienie pozycji negocjacyjnej wobec rządu, prowadzenie wspólnej polityki frachtowej, taryfowej, ubezpieczeniowej itp.
Związek Pracodawców
ZAP od czasu swojego powstania był także związkiem pracodawców, reprezentujących interesy polskich marynarzy oraz pracowników lądowych przedsiębiorstw armatorskich wobec instytucji państwa, organizacji międzynarodowych oraz administracji morskiej.
Skład
W skład przedwojennego Związku Armatorów Polskich weszły takie firmy jak : Żegluga Polska S.A., Gdynia Ameryka Linie Żeglugowe S.A., Polsko-Brytyjskie Towarzystwo Okrętowe S.A., "Polskarob" Polsko-Skandynawskie Towarzystwo Okrętowe, "Ławica" Towarzystwo Połowów Dalekomorskich Sp. z o.o., "Bałtycka Spółka Okrętowa" Sp. z o.o., "Rothert i Kiłaczycki" Sp. z o.o., "Korab" Towarzystwo Połowów Dalekomorskich Sp. z o.o., "Delfin" Towarzystwo Polowów Dalekomorskich Sp. zo.o., "Adam" Towarzystwo Połowów Dalekomorskich Sp. z o.o.
Pierwszy Prezes
Pierwszym prezesem ZAP, w latach 1929-1931, był prezes Żeglugi Polskiej, założyciel Polsko-Brytyjskiego Towarzystwa Okrętowego „Polbryt” i Gdynia-America Line (GAL) Julian Rummel, którego zastąpił prezes „Polbryt” a następnie prezes Żeglugi Polskiej Feliks Kollat (1931-1941).
II Wojna Światowa
ZAP nie przerwał swojej działalności także podczas II Wojny Światowej, ale jego siedziba została przeniesiona z Gdyni do Londynu. Na podstawie Zarządzenia Min. Przemysłu i Handlu z 28.10.1938 r. o wykonywaniu zwierzchniego zarządu nad przedsiębiorstwami żeglugi morskiej, ustawy o powszechnym obowiązku świadczeń rzeczowych z 30.03.1939 r. oraz zarządzeń wykonawczych, na terenie Wielkiej Brytanii powołano „przymusowy” Związek Armatorów Polskich, skupiający wszystkie przedsiębiorstwa żeglugi i rybołówstwa wymienione powyżej. Dla podkreślenia ciągłości Związku, pozostawiono jego nazwę i stałą siedzibę (Gdynia) z dodaniem siedziby tymczasowej (Londyn).
Na emigracji, w 1941 r. Feliksa Kollata na stanowisku prezesa ZAP zastąpił Stanisław Darski, ówczesny prezes „Żeglugi Polskiej”, zarejestrowanej w Londynie jako Polish Steamship Agency Limited (PSAL).
Na emigracji, w 1941 r. Feliksa Kollata na stanowisku prezesa ZAP zastąpił Stanisław Darski, ówczesny prezes „Żeglugi Polskiej”, zarejestrowanej w Londynie jako Polish Steamship Agency Limited (PSAL).
Po wojnie
Po wojnie, ze względu na niesprzyjające dla organizacji pracodawców warunki polityczne w Polsce, Związek Armatorów Polskich nie został na terenie kraju reaktywowany. Oficjalnie więc, w końcu lipca 1945 r., związek został zlikwidowany. Przez następne dekady polscy armatorzy działali samodzielnie i nie tworzyli żadnych niezależnych stowarzyszeń, które reprezentowałyby ich wspólne interesy.
Pomysł reaktywacji organizacji, która łączyłaby polskich armatorów, powstał w stanie wojennym, 17 lutym 1983 r. a jego pomysłodawcą był ówczesny dyrektor naczelny Polskiej Żeglugi Morskiej i jednocześnie prezes nowopowstałej Żeglugi Polskiej S.A. Ryszard Karger. Wraz z dyrektorem Polskich Linii Oceanicznych Tadeuszem Grembowiczem oraz dyrektorem Polskiej Żeglugi Bałtyckiej Januszem Rutkowskim powołali oni organizację o nazwie Związek Armatorów Polskiej Marynarki Handlowej (ZAPMH). Uroczyste podpisanie aktu założycielskiego odbyło na pokładzie transatlantyku „Stefan Batory”.
Na emigracji, w 1941 r. Feliksa Kollata na stanowisku prezesa ZAP zastąpił Stanisław Darski, ówczesny prezes „Żeglugi Polskiej”, zarejestrowanej w Londynie jako Polish Steamship Agency Limited (PSAL).
Na emigracji, w 1941 r. Feliksa Kollata na stanowisku prezesa ZAP zastąpił Stanisław Darski, ówczesny prezes „Żeglugi Polskiej”, zarejestrowanej w Londynie jako Polish Steamship Agency Limited (PSAL).
Nowe cele
Głównym celem ZAPMH, jak czytamy w akcie założycielskim, było: „kształtowanie warunków sprzyjających wszechstronnemu rozwojowi polskiej floty oraz ochrona podstawowych interesów ich członków”.
Ustalono również, że koszty działalności związku ponoszą jego uczestnicy proporcjonalnie do wielkości floty określonej w tonach rejestrowych brutto.
Pierwszym prezesem ZAPMH został dyrektor naczelny – największego wówczas polskiego armatora - Polskich Linii Oceanicznych Tadeusz Grembowicz. Pełnił tę funkcję od lutego do lipca 1983 r. po czym na stanowisku tym zastąpił go Ryszard Karger (PŻM). W latach 80. prezesami ZAP byli również : Mieczysław Kowalikowski (PLO), Mieczysław Andruczyk (PŻM) oraz Stanisław Gębicki (PŻB).
Pod koniec 1992 r., podczas jednego ze spotkań Związku Armatorów Polskiej Marynarki Handlowej, ówczesny dyrektor naczelny Polskich Linii Oceanicznych i jednocześnie prezes ZAPMH Henryk Dąbrowski zaproponował, by związek powrócił do starej przedwojennej nazwy – Związku Armatorów Polskich, kontynuując jego tradycje i podstawowe założenia. Formalne przekształcenie nastąpiło 3 września 1993 r. a pierwszym prezesem reaktywowanego ZAP został właśnie Henryk Dąbrowski.
Pierwszym prezesem ZAPMH został dyrektor naczelny – największego wówczas polskiego armatora - Polskich Linii Oceanicznych Tadeusz Grembowicz. Pełnił tę funkcję od lutego do lipca 1983 r. po czym na stanowisku tym zastąpił go Ryszard Karger (PŻM). W latach 80. prezesami ZAP byli również : Mieczysław Kowalikowski (PLO), Mieczysław Andruczyk (PŻM) oraz Stanisław Gębicki (PŻB).
Pod koniec 1992 r., podczas jednego ze spotkań Związku Armatorów Polskiej Marynarki Handlowej, ówczesny dyrektor naczelny Polskich Linii Oceanicznych i jednocześnie prezes ZAPMH Henryk Dąbrowski zaproponował, by związek powrócił do starej przedwojennej nazwy – Związku Armatorów Polskich, kontynuując jego tradycje i podstawowe założenia. Formalne przekształcenie nastąpiło 3 września 1993 r. a pierwszym prezesem reaktywowanego ZAP został właśnie Henryk Dąbrowski.
Prezesi i Sekretarze
Od czasu reaktywacji Związku Armatorów Polskich, jego prezesami byli kolejno : Henryk Dąbrowski (PLO), Franciszek Makarewicz (PŻM), Mirosław Hapko (PLO), Paweł Brzezicki (PŻM), Krzysztof Kremky (PLO), Paweł Porzycki (Euroafrica Linie Żeglugowe), Paweł Szynkaruk (PŻM), ponownie Paweł Brzezicki (PŻM) oraz Andrzej Wróblewski (PŻM).
Znacznie rzadziej dokonywano zmian na kluczowym stanowisku sekretarza generalnego. Ryszard Niemiec z PLO, który objął tę funkcję w 1993 r. pełnił ją aż do 2006 r., kiedy to zastąpił go Adolf Wysocki z Euroafrica Linie Żeglugowe. W 2015 r. stanowisko sekretarza ZAP objął Piotr Żelasko z PŻM, którego zastąpił obecnie sprawujący tę funkcję Robert Wilczyński z PŻM.
Znacznie rzadziej dokonywano zmian na kluczowym stanowisku sekretarza generalnego. Ryszard Niemiec z PLO, który objął tę funkcję w 1993 r. pełnił ją aż do 2006 r., kiedy to zastąpił go Adolf Wysocki z Euroafrica Linie Żeglugowe. W 2015 r. stanowisko sekretarza ZAP objął Piotr Żelasko z PŻM, którego zastąpił obecnie sprawujący tę funkcję Robert Wilczyński z PŻM.
Współczesność
Aktualne cele statutowe Związku Armatorów Polskich polegają na aktywnym uczestnictwie w kreowaniu polityki morskiej państwa, dążeniu do stworzenia polskiej floty transportowej warunków konkurencyjności na międzynarodowych rynkach przewozowych, stworzeniu racjonalnego systemu finansowania inwestycji tonażowych, uczestnictwie w procesach legislacyjnych dotyczących transportu morskiego, współpracy zagranicznej poprzez uczestnictwo w międzynarodowych organizacjach morskich i popularyzacji gospodarki morskiej.
ZAP jest członkiem Stowarzyszenia Armatorów Unii Europejskiej ECSA (European Community Shipowners’ Associations) w Brukseli, związku pracodawców - Pracodawcy RP, współpracuje z Krajową Izbą Gospodarki Morskiej w Gdyni i Stowarzyszeniem Biura Promocji Żeglugi Morskiej Bliskiego Zasięgu w Szczecinie.
Związek Armatorów Polskich liczy w chwili obecnej 12 członków.
ZAP jest członkiem Stowarzyszenia Armatorów Unii Europejskiej ECSA (European Community Shipowners’ Associations) w Brukseli, związku pracodawców - Pracodawcy RP, współpracuje z Krajową Izbą Gospodarki Morskiej w Gdyni i Stowarzyszeniem Biura Promocji Żeglugi Morskiej Bliskiego Zasięgu w Szczecinie.
Związek Armatorów Polskich liczy w chwili obecnej 12 członków.
- 1929 - 1931: Julian Rummel
- 1931 - 1941: Feliks Kollat
- 1941 - 1945: Stanisław Darski
- 1983 - 1983: Tadeusz Grembowicz (Polskie Linie Oceaniczne)
- 1983 - 1984: Ryszard Karger (Polska Żegluga Morska)
- 1984 - 1986: Mieczysław Kowalikowski (Polskie Linie Oceaniczne)
- 1986 - 1988: Mieczysław Andruczk (Polska Żegluga Morska)
- 1988 - 1992: Stefan Gębicki (Polska Żegluga Bałtycka)
- 1992 - 1993: Henryk Dąbrowski (Polskie Linie Oceaniczne)
- 1983 - 1986: Janusz Mondalski (Polskie Linie Oceaniczne)
- 1986 - 1988: Jerzy Grudziński (Żegluga Polska SA)
- 1988 - 1990: Stanisław Błaszczyk (Polska Żegluga Bałtycka)
- 1990 - 1992: Stanisław Rutkowski (Polskie Ratownictwo Okrętowe)
- 1992 - 1993: Ryszard Niemiec (Polskie Linie Oceaniczne)
- 1993 - 1994: Henryk Dąbrowski (Polskie Linie Oceaniczne)
- 1994 - 1996: Franciszek Makarewicz (Polska Żegluga Morska)
- 1996 - 1999: Mirosław Hapko (Polskie Linie Oceaniczne)
- 1999 - 2001: Paweł Brzezicki (Polska Żegluga Morska)
- 2001 - 2003: Krzysztof Kremky (Polskie Linie Oceaniczne)
- 2003 - 2006: Paweł Porzycki (Euroafrica Linie Żeglugowe)
- 2006 - 2017: Paweł Szynkaruk (Polska Żegluga Morska)
- 2017 - 2020: Paweł Brzezicki (Polska Żegluga Morska)
- 2020 - 2024: Andrzej Wróblewski (Polska Żegluga Morska)
- 2024 - obecnie: Dariusz Doskocz (Polska Żegluga Morska)
- 1993 - 2006: Ryszard Niemiec (Polskie Linie Oceaniczne)
- 2006 - 2015: Adolf Wysocki (Euroafrica Linie Żeglugowe)
- 2015 - 2019: Piotr Żelasko (Polska Żegluga Morska)
- 2019 - 2024: Robert Wilczyński (Polska Żegluga Morska)
- 2024 - obecnie: Marcin Talwik (Żegluga Polska)
- Polska Żegluga Bałtycka / 1993-
- Euroafrica Services Limited Odz. w Polsce / 1993-
- PRCiP Sp z o.o. / 1993-
- Polskie Linie Oceaniczne / 1995-
- Uniwersytet Morski w Gdyni (WSM, Akademia Morska) / 1998-
- Chipolbrok Gdynia / 1999-
- Politechnika Morska w Szczecinie (WSM, Akademia Morska) / 1999-
- Polska Żegluga Morska / 1993-2003, 2006-
- Żegluga Polska SA / 1999-2003, 2006-
- Unity Line Ltd. Oddział w Polsce / 1999-2003, 2006-
- Polskie Ratownictwo Okrętowe / 1993-94, 1997-2001, 2007-
- Fairplay Polska / 2012-
- Baltic Container Lines / 2003-2010
- Baltic Uniservice / 1993-1995
- Dragmor Sp z o.o. / 1993-1995
- Lotos Petrobaltic / 1993-2013
- PABLine Shipping / 1993-1995
- Pazim / 2006-2012
- Pol-America Inc / 1993-2000
- POL-EURO / 2003-2016
- POL-Levant / 1995-2014
- PPiUR SZKUNER / 2003-2003
- Projekt Żegluga / 2003-2012
- PPiUR DALMOR / 1993-1999, 2000-2011
- PPiUR GRYF / 1993-2000
- Ship-Service / 1995-2012, 2014-2021
- Stena Line – Polska / 1999-2001, 2004-2019
- Transocean / 1993-2000
- Unibaltic / 2004-2017
- ZUŻ Szczecin / 2006-2011
- Żegluga Pomorska / 2000-2004
